Worancha ወራንቻ

Sidama is located in the southern part of Ethiopia. The language in Sidama is called Sidaamu-afoo 67% of the region is Protestant, 8% Muslim, 5% Catholic, and 2% Ethiopian Orthodox Christian An important staple good is the wesse plante- Ensete. The root is edible, and the wesse plant is considered a “famine food”, used to sustain large populations. The most important source of income is coffee. The area produces a large percentage of Ethiopia’s exported coffee. Sidama coffee farmers supply to many fair-trade certified companies. Despite this, hunger is an escalating problem due to declining world market prices for coffee. The Sidama region has now entered “crisis” phase, according to the Famine Early Warning Systems Network  it is one of the areas most in danger of severe famine in Africa. There is a major risk of infectious diseases in Sidama. Common diseases of the region include bacterial and protozoal diarrea, hepatitis A and B, typhoid fever, malaria, meningoccocal men

J uly 23, 2012 Agriculture Update Scaling up humanitarian response in key sectors that support food security, including agriculture, remains the priority for both Government and partners in view of the deteriorating food and nutritional security conditions in areas where production has been negatively affected by poor belg (mid-February to May) rains. With the window for planting of long-cycle meher crops (i.e. cereals such as teff, barley, maize, and wheat) now closed in most areas, the focus is on procuring and distributing pulse seeds (i.e. lentils, soy beans, chick peas, haricot beans) to affected farmers. Pulse seeds can still be planted in September in most areas. In pocket areas where meher planting is still viable, long-cycle seed distribution should also be pursued. At present, SNNPR seems to be well covered with various seed and root and tuber crop projects ongoing. The priority areas for expanded agricultural interventions are Amhara and Oromia and, to a lesser extent,

ሐምሌ ፲፯ (አስራ ሰባት) ቀን ፳፻፬ ዓ/ም ኢሳት ዜና:-በትናንትናው እለት ከአዋሳ ከተማ  በ26 ኪሎሜትር ርቀት ላይ በምትገኘዋ ማልጋ ወረዳ  በተፈጠረው ግጭት 3 የፌደራል ፖሊስ አባላት በጽኑ መቁሰላቸውን የዘገብን ቢሆንም፣ ዛሬ ዘጋቢያችን ተዘዋውሮ ያጠናከረው መረጃ እንደሚያመለክተው ከ19 በላይ ፖሊሶች እና ከ20 በላይ ነዋሪዎች በጽኑ ቆስለዋል። አናታቸው የተፈነከተ ፣ እግራቸው የተሰበረ፣ እንዲሁም በጥይት የቆሰሉ የፌደራል ፖሊስ አባላት መንገድ ላይ ወድቀው ይታዩ ነበር። በገበያ ላይ የነበረው የአካባቢው ህዝብ ባገኘው መሳሪያ ሁሉ በመጠቀም ከፖሊሶች ጋር ግብ ግብ የገጠመ ሲሆን፣ መሳሪያ የታጠቁ ነዋሪዎች፣ አፈሙዛቸውን ወደ ፖሊሶች በማዞር በርካቶችን አቁስለዋል። ከተለያዩ የዞኑ አካባቢዎች የተውጣጡ የፌደራል ፖሊስ አባላት ወደ አካባቢው ደርሰው በህዝቡ ላይ በከፈቱት ተኩስ ከ20 በላይ ነዋሪዎች በጽኑ ቆስለዋል። የፌደራል ፖሊስ አባላት ግጭቱን ለማብረድ የቻሉት ከአጎራባች ወረዳዎች የፌደራል ፖሊስ አባላትን በብዛት በማምጣት ነው። ፖሊሶቹ ዛሬ በእየቤቱ አሰሳ በማድረግ አንዳንድ ወጣቶችን እየያዙ ወደ እስር ቤት ወስደዋል። በአካባቢው ያለው ውጥረት እየጨመረ፣ የአካባቢው ሰውም ራሱን ከጥቃት ለመከላከል የሚችለበትን መሳሪያ ሁሉ ማዘጋጀቱን ነው የአካባቢው ነዋሪዎች የሚናገሩት። የሲዳማ ተወላጆች ካለፈው ወር ጀምሮ መብታችን ይከበር፣ የክልል አስተዳዳር ይሰጠን የሚሉ ጥያቄዎችን በማቅረብ ከመንግስት ባለስልጣናት ጋር ሲወዛገቡ እንደነበር ይታወቃል። የመልጋ ወረዳ ነዋሪዎች ያቀረብነው ጥያቄ በአግባቡ እስካልተመለሰ ድረስ፣ መንግስት አለ ብለን ግብር ለመክፈል እንቸገራለን በማለታቸው ነው የትናንትው ግጭት የተነሳው። የአካባቢው ነዋሪዎች ለ

ከትናንትና ወዲያ በማልጋ ወረዳ ከሲዳማ የክልል ጥያቄ ጋር በተያያዘ በተነሱ ጉዳዩች ላይ ሲመክር የነበረውን የወረዳውን ህዝብ ስብሰባ ለመበተን በሞከሩ የመንግስት ልዩ ሃይል እና በስብሰባው ተሳታፊዎች መካከል ተከስቶ በነበረው ግጭት የኦሮሞ ተወላጆ ከሲዳማ ጎን በመቆም የልዩ ሃይሉን ድርጊት ተቃውመዋል። የወራንቻ ኢንፎ ርሜሽን ኔትዎርክ ከኣካባቢው የሚወጡትን ዜናዎችን ጠቅሶ እንደዘገበው፤ የኣጎራባች የኦሮሚያ ክልል ነዋሪዎች እና ሲዳማ ለብዙ ዘመናት ኣብረው የኖሩ፤ተጋብተው  የተዋለዱ ወንድማማች ህዝቦች በመሆናቸው ኣንዱ ህዝብ ሲበደል ሌላው ቆሞ ኣያይም። ለዚህም የኦሮሞ ህዝብ የሲዳማ ህዝብ ላነሳው የክልል ይገባኛል ጥያቄ ከመንግስት በኩል እየተሰጠው ያለው ኣሉታዊ ምላሽ ትክክለኛ ባለመሆኑ ከሲዳማ ህዝብ ጎን በመቆም ኣጋሪነቱን በመግለጽ ላይ መሆኑ ተነግሯል። በጉጉማው ግጭት ሰው መሞቱን የተነገረ፤ ሲሆን ዘጠኝ የፈዴራል ፖሊስ እና ሶስት የወረዳው ነዋሪዎች መቁሰላቸው ተገልጿል።

ሐምሌ ፲፮ (አስራ ስድስት) ቀን ፳፻፬ ዓ/ም ኢሳት ዜና:-ከአዋሳ ከተማ  በ26 ኪሎሜትር ርቀት ላይ በምትገኘዋ ማልጋ ወረዳ ዛሬ በተፈጠረው ግጭት 3 የፌደራል ፖሊስ አባላት በጽኑ ሲቆስሉ ከህዝቡም በተመሳሳይ ሰዎች ቆስለዋል። የአካባቢው ነዋሪዎች ለእረፍት ወደ አካባቢው ከሄዱ የዩኒቨርስቲ ተማሪዎች ጋር በመሆን፣ በቅርቡ በሲዳማ ዞን የተከሰተውን ችግር እየተወያዩ በነበረት ጊዜ የፌደራል ፖሊስ አባላት  ለመበትን ጥረት በማድረጋቸው ግጭቱ መከሰቱን የአካባቢው ነዋሪዎች ገልጠዋል ” በግጭቱ እስካሁን በፖሊስና በህዝብ ወገን ሶስት ሶስት ሰዎች ሲቆስሉ፣ ሁለት መኪኖች ሙሉ በሙሉ ከጥቅም ውጭ ሆነዋል:: ውጅግራ በሚባለው የወረዳው ከተማ 7 ሰዎች መታሰራቸውን፣ የፌደራል ፖሊስ አባላት በብዛት መሰፈራቸው ታውቋል። ከታሰሩት መካከል ታምሩ በሻጋ፣ ሲናራ ሲዳሞ፣ አየለ፣ ዘለላምእንዲሁም  ደረጃ ናስሩ የሚባሉት ይገኙበታል። በአሁኑ ጊዜ አካባቢው በከፍተኛ ውጥረት ውስጥ እንደሚገኝ የአካባቢው ነዋሪዎች ይናገራሉ። ስቱዲዮ ከገባን በሁዋላ ሁለት ሰዎች መሞታቸውን መረጃዎች የደረሱን ሲሆን፣ ዘጋቢዎቻችን እስካሁን ለማረጋገጥ አልቻሉም። ቦርቻ፣ ጭኮ እና ሌሎች አካባቢዎችም ከፍተኛ ውጥረት ይታያል። ህዝቡ ከዚህ በፊት እንደነበረው ዝም ብለን አንሞትም በማለት ባገኘው መሳሪያ ሁሉ ለመከላከል መቁረጡን ነው የአካባቢው ነዋሪዎች የሚናገሩት። በሲዳማ ዞን ከክልል እና ከመብት ጥያቄ ጋር በተያያዘ ካለፈው ወር ጀምሮ ተደጋጋሚ ግጭት ሲከሰት  መቆየቱን መዘገባችን ይታወሳል።

በዛሬው እለት በማልጋ ወረዳ በጉጉማ ከተማ የሲዳማ ህዝብ ለክልሉ መንግስት ለቀረበው የክልል ጥያቄዎች የመንግስት ኣካል የሰጠውን ኣሉታዎ ምላሽ በመቃዎም ተቃውሞኣቸውን በገለጹ ሰላማዊ ሰዎች እና በመንግስት ልዩ ሃይል መካከል ግጭት ተከስቷል። ያልተረጋገጡ ከኣካባቢው የሚወጡ መረጃዎች እንደሚያመለክቱት፤ ወደ ማታ ኣካባቢ በተከሰተው በዚህ ግጭት ሁለት ሰዎች ሞተዋል እና ሁለት ሰዎች ደግሞ በጹኑ ቆስለዋል። ግጭቱን ተከትሎ ኣካባቢው በከፍተኛ ውጥረት ውስጥ ያለ ሲሆን፤ በመሆኑ በርካታ ቁጥር ያለው የመንግስት ልዩ ሃይል ወደ ኣካባቢው በመግባት ላይ መሆኑን የኣይን እማኞች ለወራንቻ ኢንፎ ርሜሽን ኔትዎርክ ገልጸዋል። ሞቱና ቆሰሉ ስለተባሉ ሰዎች ቁጥር እና ማንነት በተመለከተ እንዲሁም  ስለ መረጃው ትክክለኛነት ለማረጋገጥ ወደ ኣካባቢው በስልክ ያደረግ ነው መኩራ  በኔዎርክ መጨናነቅ ምክንያት ኣልተሳከም። ሆኖም በጉዳዩ ላይ ማረጋገጫ እና ተጨማሪ መረጃ እንደደረሰን ለኣንባቢዎቻችን እናሳውቃለን።

from http://www.sidama.org/persecution/2012-07-23-another-meles-zenawi-agent-tsegaye-berhe-terrorizing-sidama-people-in-hawassa.pdf Mele’s regime cadres are doing what it takes to intimidate and coerce Sidama people to oblige them to abandon their quests for regional self administration that was accorded to the nations whose populations are 15 times smaller than theirs. Unrepentant of its crimes for breaking its constitution, Meles’s regime cadres are working day and night to stifle Sidama people’s quest for the said rights. We have been updating the Sidama people, Ethiopians and the global communities about the whole sagas surrounding this issue since the regime introduced its Manifesto on Federalizing the Sidama capital town ‘Hawassa since the 4th of June 2012; the action that angered Sidama people from corner to corner. Since then, the Sidama people are legally & peacefully demanding their rights whilst the regimes’ cadres are leaving no stone unturned

ማክሰኞ ሐምሌ 3 ቀን 2004 ዓ.ም ፀጋዬ ኪዳነማሪያም የሐረር ቢራ አሰልጣኝ ቡና ገብቷል ፣ዛሬ ሲዳማ ቡና አሰልጣኙን ዳኜን አሰናብቷ በቦታው ሌላ ሰው ሊቀጥር ነው የሀዋሳ ከነማው ዘላለም ሊገባ ነው ተብሎ እየተጠበቀ ነው፣ ባንኮች ጥላሁንን አሰናብቶ ውበቱ አባተን በሀላፊነት መድቧል፣ የሲዳማ ቡናው ግብ ጠበቂ ሲሳይ ባንጫ 550ሺ ብር ተከፍሎት ደደቢት ፈርሟል፣ መሱድ መሐመድ ሌላ ክለብ 650ሺ ብር ቀርቦለታል ዛሬ ከቡና ጋር ተነጋግሯል ከጠየቀው ክለብ የቀረበለትን ገንዘብ ሰምተዋል ቡና ምን ያህል ሊከፍለው እንደሚፈልግ ማወቅ ይፈልጋል ድርድር ላይ ናቸው ፡፡ ይህን ያህል ክፈሉኝ አላለም፡፡ ከሌላ ክለብ የቀረበለትን ስለሰሙ የነሱን ዋጋ ማወቅ ይፈልጋል፡፡ የክለቡን መልስ ይጠበቃል፡፡ ቡና መሱድ፣ዳዊት ( ሞገስና እስጢፋኖስ) መዳኔ፣ሙሉዓለም ኮንትራታቸው አልቋል፡፡ የወቅቱን ገበያ አይተው ክለቡ ሊደራደር ይገባል፡፡ ጊዮርጊስ አዳነ እና ያሬድ ኮንትራታቸው አልቋል፡፡ ለዘንድሮ 1 ሚሊየን ነው የተጠየቀው፡፡ በድርድር እስከ 700ሺ ይፈረማል ነው የተባለው፡፡ ተጫዋቹ በእግር ኳሱ ለውጥ ማምጣቱ አለማምጣቱ ሳይሆን ዛሬ በፊርማ መልክ ለነገ መተዳደሪያቸው ለመስጠት የተሸለ ነው የሚሆነው፡፡ በሌላ በኩል በሴቶች በኩል የፊርማ ክፍያ እየተለመደ መጥቷል በጣም ጥሩ ጅማሬ ነው፡፡ በሴቶቹ የፊርማ የተጀመረው የዛሬ ሶስት አመት አካባቢ ነው፡፡ በ2002 ሰሚራ 3ሺ አገኘች፡፡ ባለፋው ዓመት ብርቱካን ወደ ደዲቢት ስትገባ 35ሺ በማግኘት ሪከርድ ሰበረች፡፡ አሁን ደግሞ ዳጋማዊት ወደ ባንክ በ50ሺ ብር ለመዘዋወር ስምምነት ላይ ደርሳለች፡፡ ዳጋማዊት የብሔራዊ ቡድን ተጠባባቁ በረኛ ነች፡፡\ http://librogk.com/2010-08-10-08-41-47.html

HwU’s department of Informatics in collaboration with  G o o g l e  Company has started capacity building project on computer technology for teachers and students selected from governmental and non-governmental schools around Hawassa. Mr.Tesfaye Baye, lecturer at informatics department and the project coordinator noted that the main objective of the training is enhancing teachers’ and students’ computer skills at the lower level mainly at high& preparatory schools there by making them beneficiaries of modern computer technologies. In the training, that lasts for a year (2012/13 academic year), it is intended to involve more than 500 teachers and students. On top of that, it was noted Google Company has donated 10,000 US dollars to successfully run the project. It was also noted that the university has won this project of Google Company competing with other strong East African Universities.   http://www.hu.edu.et/hu/index.php/84-hawassa-university/events/news/197-hwus

On the graduation ceremony held for two days, convocation for the main campus graduate and for Agricultural and Medicine College together held on July 14 and15/2012 respectively. Dr. Yoseph Mamo president of Hawassa University noted that of the total graduates, 488 were masters’ degree holders and 83 were doctorate degree holders. He also underscored the immense progress in increasing the number and level of academic programs in the university. He said the number of academic programs which were 8 at the beginning of the establishment, now multiplied incredibly, i.e. 64 1 st  degree programs, 43 2 nd  degree programs and 4 PhD programs. Honorary guest of the occasion Mr. Shiferaw Shigute, President of the Southern Nations, Nationalities, and People's Region on his part emphasized how hard the government is working in getting access of tertiary education to the majority of the people. He said the number of higher institutions which were 4 and 5 in number fifteen

የባህር ትራንስፖርትና ሎጀስቲክስ ኢንተርፕራይዝ በሚያካሂደው የመልቲ ሞዳል አሠራር ምክንያት በተፈጠረው ችግር፣ ባለፉት ሁለት ሳምንት ቡና ወደ ውጭ መላክ እንዳላስቻለ ምንጮች ገለጹ፡፡ በ2004 ዓ.ም ዓመት በቡና ንግድ ላይ የተፈጠረው ችግር በአዲሱ በጀት ዓመትም ሊደገም ይችላል የሚል ስጋት ፈጥሯል፡፡   የመልቲ ሞዳል አሠራርን ተግባራዊ ያደረገው ኢንተርፕራይዝ ወደ አገር ውስጥ በሚገቡ ምርቶች ላይ ብቻ ሳይሆን፣ ወደ ውጭ በሚላኩ ምርቶች ላይም መስተጓጎል እየተፈጠረ መሆኑን እየተናገረ ነው፡፡   በ2003 ዓ.ም. ወደ ውጭ የተላከው የቡና መጠን 197 ሺሕ ቶን ነው፡፡ በ2004 ዓ.ም. በአገሪቱ ከፍተኛ የቡና ምርት ቢኖርም ከታቀደው 270 ሺሕ ቶን ውስጥ የተላከው 170 ሺሕ ቶን ብቻ ነው፡፡   ይህ ሊሆን የቻለው ንግድ ሚኒስቴር በበጀት ዓመቱ በተለያዩ ጊዜያት የቡና ንግድን በሚመላከት ባወጣቸው መመርያዎች ምክንያት ነው ሲሉ፣ የቡና ነጋዴዎች ጣታቸውን በሚኒስቴሩ ላይ ይቀስራሉ፡፡ በዚህም የኢትዮጵያ የቡና ነጋዴዎች በውጭ ደንበኞቻቸው ዕምነት እየታጠባቸው መሆኑን እየገለጹ ነው፡፡   “ውል በገባነው መሠረት ቡና ማቅረብ ተስኖን ዓመቱን አጠናቀናል፤” ሲሉ ስማቸውን መግለጽ ያልፈለጉ የቡና ኤክስፖርተር ለሪፖርተር ገልጸዋል፡፡   የተፈጠሩት ችግሮች የኢትዮጵያ ቡና በዓለም አቀፍ ደረጃ በጥራቱና በጣዕሙ ቢታወቅም፣ በዋጋ ከሁሉም አገር ቡናዎች የመጨረሻ ደረጃ ላይ እንዲገኝ አድርጎታል፡፡   ችግሮቹን ከፈጠሩት መካከል ቡና በኮንቴይነር ይላክ መባሉና በኢትዮጵያ ምርት ገበያ በኩል የሚወጣው ጨረታ የፈጠረው የአላላክ ዘዴ ተጠቃሽ ናቸው፡፡ እነዚህን ችግሮች ለመፍታት የቡና ላኪዎች ማኅበርና ታዋቂ የቡና ላኪዎች ከንግድ ሚኒስቴር ጋር በ

ካለፈው ወር ጅምሮ የሲዳማ የክልል ጥያቄ በተመለከተ የተቀጣጠለውን  ህዝባዊ ንቅናቄን ለመቆጣጠር የሃዋሳን ከተማ ጨምሮ በኣንዳንድ የሲዳማ ወረዳዎች ሰፍሮ የነበረው የፊዴራል ሃይል ባለፉት ሳምንታት መውጣቱ የሚታወስ ሲሆን ለጊዜው ባልታወቀ ምክንያት በዚህ ሳምንት ውስጥ ወደ ሲዳማ  ተመልሷል። የፈዴራል ሃይሉ ወደ ሲዳማ መመለስን በተመለከተ የተለያዩ ኣስተያየቶች እየተሰጡ ሲሆን ህዝባዊ ንቅናቄው  በተለይ በወረዳዎች ተቀጣጥሎ  በመቀጠሉ ለሃይሉ መመለስ ምክንያት ሳይሆን ኣይቀርም ተብሏል። ይህ በእንዲህ እንዳለ ከዞኑ ወረዳዎች የተወጣጡ ሽማግሌዎችን ያካተተ ኣንድ የሲዳማ ልኡካን ቡድን በትናንትናው እለት ከዞኑ ኣመራር ጋር የክልል ጥያቄን በተመለከተ የተወያይ ሲሆን ስብሳባው ያለ በቂ ውጤት ተጠናቋል። የሲዳማ  ሽማግሌዎች ህገ መንግስቱ በምፈቅደው መሰረት የክልል ጥያቄ በሲዳማ ዞን ምክር ቤት ኣባለት እንዲቀርብ ጥያቄ  ያቀረቡ ሲሆን፤ በካላ ሚሊዮን ማትዎስ የተመራው የዞን ካቢኔ የሽማግሌዎቹን ጥያቄ ሳይቀበል ቀርቷል። ካላ ሚሊዮን በስብሰባው ላይ የክልል ጥያቄ ከዚህ በፊት ተነስቶ የነበረ ነገር ግን በልማት ጥያቄ የተተካ በመሆኑ መልሶ ማንሳት ኣያስፈልግ የምል ኣቋም ኣንጸባርቀዋል። በመረጧቸው እና በገዛ ልጆቻቸው ምላሽ ያልተደሰቱት ሽማግሌዎቹ የስልጣን እርከኑን ተከትለው ከላይ ካሉት ባለስልጣናት ጋር  ለመነጋገር ለሚቀጥለው ሳምንት ቀጠሮ ይዘው ተለያይተዋል።

Woldeamanuel Dubale Foundation(WaDF) Among the notable customs and values of Sidama nation, one can mention the rule of truth (Halaale), the government of the elders, dialogical and consensus based method of problem solving, and the fear of God (Magano). Apart from being liable to burden of excise tax and forced labor, Sidama people were obliged to abandon the long standing social, and political authority systems, which include woma, mote, and the luwa systems. The people through its leaders resisted  the inhuman actions and maltreatments of previous governments. During the Era of Menelik II and thereafter Sidama Compatriots fought against the regimes , in time and space, in an unorganized and organized manners.  As an organized resistance, Sidama Liberation Movement (SLM) waged an armed struggle, against the military regime for more than 10 years between 1978 -1990 and fully liberated 3 high land districts of Arbegona, Bensa and Aroressa in the South Eastern Sidama land fro

It is often argued that the socialist regime of the military junta that took power after the 1974 revolution in Ethiopia was not exclusively an Abyssinian (Tigre and Amhara) dominated administration. On the basis of such argument is to be found the occasional participation of few, handpicked surrogates who were ready to serve their Abyssinian masters at the expense of their own peoples.  In this regard, there were a number of notorious non Abyssinian cadres of the socialist government who tortured, maimed and even killed their own people to obtain favours from their Abyssinian masters. Ali Musa of the then Bale province in the present Oromia region, and Pertros Gebre of the then southern Shewa province are indicative cases in this regard. These individuals were indeed some of the most brutal and the most feared non Abyssinian cadres of the socialist government of the time.  Although such surrogates were encouraged by the Abyssinian socialist dictators to kill and maim their own

ዲላ ሃምሌ 11/2004በጌዴኦ ሲዳማና ቦረና ዞኖች በአይን ሞራ ግርዶሽና ትራኮማ ለተጎዱ ወገኖች የህክምና አገልግሎት በመስጠት ላይ መሆኑን ሀንሴሻ ተራድኦ ልማት ሀገር በቀል በጎ አድራጎት ድርጅት ገለጸ። የድርጅቱ ስራ አሰኪያጅ አቶ ታደሰ አላኮ በዲላ ከተማ ከሶስቱ ዞኖች ለተውጣጡ የዓይን ህሙማን የህክምና አገልግሎት በተሰጠበት ወቅት ለኢትዮጵያ ዜና አገልግሎት እንደተናገሩት የአይን ሞራ ግርዶሽ ያለባቸውን ህሙማን በመለየት የህክምና አገልግሎት እንዲያገኙ እየተደረገ ነው። ባለፉት ስድስት ዓመታት በአይን ህክምናው በተለይ በዓይን ሞራ ግርዶሽና በትራኮማ የተያዙ ከሁለት ሺህ የሚበልጡ ነዋሪዎች ህክምና ማግኘታቸውን ገልጸዋል። ድርጅቱ የአይን ሞራ ግርዶሽ ህክምናን በዝዋይና ቡታጅራ በሚገኙ የህክምና ማእከላት እንደሚሰጥ ገልጸው የትራኮማ ቀዶ ህክምናና ሌሎች ቀላል ህክምናዎችን በዲላ ሆስፒታል እየሰጠ መሆኑን አስታውቀዋል። ማየት ተስኗቸው በቤታቸው ተቀምጠው የነበሩ 20 ልጆችን ለሶስት ተከታታይ ዓመታት የብሬል ስልጠና በመስጠት ወደ አንደኛ ደረጃ ትምህርት ቤት እንዲገቡ ማድረጉን አቶ ታደሰ ገልጸዋል። በጌዴኦ ዞን የዲላ ዙሪያ ወረዳ ነዋሪ አቶ አለማየሁ ገመዴ ሁለት ልጆቻቸው በአይን ሞራ ግርዶሽ ማየት ተስኗቸው እንደነበር አስታውሰው ባለፈው ዓመት በተደረገላቸው ቀዶ ሕክምና ሙሉ ለሙሉ ለማየት መቻላቸውን ተናግረዋል። በድርጅቱ አጋዠነት ትምህርታቸውን በመከታተል ላይ ከሚገኙት ተማሪዎች መካከል ተማሪ ጥላሁን ተፈራና ሁሴን መሃመድ ከዚህ ቀደም ድጋፍ የትምህርት እድል ሳያገኙ መቆየታቸውን ገልጸው አሁን ባገኙት ድጋፍ ሶስተኛ ክፍል መድረስ መቻላቸውን ተናግረዋል።

Harro Sidaamu Siirbba

ሐምሌ ፲፪ (አስራ ሁለት) ቀን ፳፻፬ ዓ/ም ኢሳት ዜና:-የኢሳት የደቡብ ዘጋቢ እንደገለጠው በሲዳማ ዞን በዳሌ ወረዳ ይርጋለም ከተማ 3 የልማት ሰራተኞች ከስራ የተባረሩ ሲሆን ፤ ከትናንት በስቲያ ከታሰሩት መካከል ደግሞ፣ የግብርና ሰራተኞች የሆኑት አቶ ዳዊት ኡጋሞና አቶ በለጠ በልጉዳ፣ የመዘጋጃ ሰራተኛ የሆኑት አቶ ዘሪሁን፣ መምህር ተስፋየ ተሻለ፣ መምህር አብዮት ዘሪሁን፣ መምህር በፍቃዱ ዱሞ፣ መምህር ለገሰ ገሰሰ፣ መምህር ዶልቃ ዱጉና እና ቀበሌ አመራሩ አቶ ካያሞ ፋቶ ይገኙበታል። በአለታ ጭኮ ወረዳ ደግሞ የፌደራል ፖሊስ አባላት የወረዳውን ፖሊስ አዛዥ ክፉኛ በመደብደባቸው አዛዡ ሆስፒታል ተኝተዋል። አዛዡ የፖሊስ አባል መሆኑን መታወቂያውን በማውጣት ለፖሊሶች ቢያሳይም ፣ መታወቂያህን ለእናትህ አሳያት በማለት ቀጥቅጠው ደብድበውታል።  በሁሉም የሲዳማ ወረዳዎች ላይ የፌደራል ፖሊስ አባላት በብዛት ተብትነዋል። በዞኑ የሚገኙ ወረዳዎች የፌደራል ፖሊስ አባላትን ወጪ እንዲሸፍኑ በመጠየቃቸው ፣ ከክልሉ ጋር ውዝግብ ውስጥ ገብተዋል። የወረዳው ሀላፊዎች ለፖሊሶች ተብሎ የተያዘ በጀት በሌለበት ሁኔታ እንዴት ወጪያቸውን እንሸፍናለን የሚል ጥያቄ ቢያቀረቡም፣ የክልሉ መንግስት ለሴፍትኔት ተብሎ ከተያዘው ባጀት አውጥተው እንዲከፍሉ አዟል። አብዛኛው የሴፍትኔት ባጀት የሚያዘው ከአለም ባንክ በሚበጀት በጀት ነው። በቀርቡ በአዋሳ እና በጪኮ ወረዳ የታሰሩት ወጣቶች ከአሸባሪው የግንቦት7 ጋር ተባብራችሁዋል በሚል ክስ ተመስርቶባቸው እንደነበር መዘገባችን ይታወሳል። ______________________

ከዩ ቱይብ ላይ ያገኘሁት ቪዲዮው ነው፤ ቪዲዮው በኣብዛኛው በኣማተር የተቀረጸ ትራክንግ ሾት ነው። ምናልባት ውጭ ኣገር ብዙ ጊዜ ለቆያችሁ የዳሌ ይርጋለም ልጆች ትዝታ ይጫርባችሁ ብዬ ነው ።   

Khieta Davis at the Aregash Eco Lodge. (Provided photo I visited the Aregash Eco Lodge in the town of Yirgalem, Ethiopia, as part of a Fulbright Group Project Abroad. The bamboo thatched tukul dwellings are built in the style of a traditional Sidama village. The tukuls are built entirely by hand, except the floors, and took two years to construct. The high ceilings, beautifully appointed furnishings and modern amenities make the bungalow a home away from home, except without television. The sounds of nature — flowing streams, serenading crickets and the faint howl of hyenas — create a distinctive and relaxing ambiance. The grounds were lush and immaculately landscaped. The surrounding forest is home to more than 100 species of birds and mammals. Source: Democrat and Chronicle.com

 The entire people of this districts as others vehemently rejected Meles's cadres plan of uprooting Sidama people from their capital city since day one. They insisted to continue with their peaceful and non-violent resistance to date and vowed not to stop until they secure their constitutional right to regional self administration. Such a united action of the Sidama people became serious head ache to the brutal regime's cadres who decided to go and speak to the Sidama people under the pretext of talking to the Development workers (ye limat serategnch sibseba). The identity of the regional cadres who went in attempt of lecturing the Sidama people in Malga district yet to be identified. The reporter say that it won't be an easy one for the pariahs as the Sidama people had consolidated their grounds. When I complied this information, most of the Sidama elders arrived to Hawassa for today's (19 July 2012) scheduled meeting with the Zone puppet president and others cadre

About 3 Sidama http://www.sidama.org/persecution/2012-07-17-meles-authorites-stillterrorising- sidama-civilians-while-health-deteorates.pdf civilians who were arrested at the demonstration in Yirgalem on 17th of July 2012 in allegation of organizing and coordinating the demonstration were released at a later stage without the choice of authorities. The Sidama people shown their indefatigability when they peacefully pushed with their demand for their immediate release. They told the culprits that they don’t leave police station unless they release the arrested Sidamas and emphasized that the question is a regional self-administration about which all Sidama people are unanimously demanding. Before the release of the arrestees, the Sidamas threatened to take united actions if the polices don’t release their people. As a result of their untied efforts the Sidamas reclaimed their sons before midnight. However, the happiness only short lived as on the 18th of July

የውስጥ ኣዋቅ ምንጮች ለወራንቻ ኢንፎርሜሽን ኔትወርክ እንደተነገሩት፤ ባለፈው ሳምንት መገባዳጃ ላይ በክልሉ ፕሬዚዳንት ሰብሳቢነት በበኣላቱ ኣከባበር ዙሪያ ላይ በመከረው ዝግ ስብሰባ የተለያዩ ሃሳቦች ተንጸባርቀዋል። የዞኑ ኣስተዳዳሪን እና የከተማዋ ከንቲባ በተሳተፉበት በዚህ ስብሰባ ላይ የክልሉ ፕሬዚዳንት ሁለቱም የሲዳማ ህዝብ በኣላት ከሃዋሳ ከተማ ውጪ በወረዳዎች እንዲከበሩ የሚል ሀሳብ ያነሱ ሲሆን፤ ለዚህም የጸጥታ ጉዳይን እንደምክንያትነት ኣንስተዋል። በኣላቱ በሃዋሳ ከተማ ውስጥ እንዳይከበሩ ማድረግ በቅርቡ ከከተማዋ ኣስተዳደር ጋር በተያያዘ ተነስቶ ለነበረው ህዝባዊ ንቅናቄ መባባስ ምክንያት ይሆናል በሚል ኣንዳንድ የስብሰባው ተሳታፊዎች የፕሬዚዳንቱን ሀሳብ የተቃዎሙ ሲሆን፤እንደኣማራጭም የከተማዋን ጸጥታ ሁኔታ ኣጠናክረው በኣላቱ ሃዋሳ እንዲከበሩ መደረግ ኣለበት ብለዋል። ኣንዳንድ የሲዳማ የፖለቲካ ተንታኞች እንደሚሉት ከሆነ በሲዳማ ህዝብ ዘንድ በደማቅ ሁኔታ የሚከበሩትን እነዚህን በኣላት ከሃዋሳ ከተማ እንዳይከበሩ መከልከልም ሆነ መፍቀድ ለህዝባዊው ንቅናቄ የራሳቸው የሆነ ኣዎንታዊ ገጽታ ኣላቸው። በኣላቱ ከሃዋሳ ከተማ እንዲከበሩ ከተፈቀደ በኣላቱን ለማክበር የሚሰባሰበው ህዝብ ከሃዋሳ ከተማ ኣስተዳደር ጋር በተያያዘ ያላቸውን ቅሬታ ለመግለጽ ኣጋጣሚ የሚፈጥር ሲሆን፤ መከልከሉ ደግሞ መንግስት ለህዝባዊ ጥያቄዎች ምላሽ ለመስጠት ፍቃደኛ ኣለመሆኑ እንድታወቅ ያስችላል ብለዋል።

ስማቸው እንዲገለጽ ያልፈለጉ ነዋሪዎችና ሰራተኞች ለወራንቻ ኢንፎርሜሽን ኔትዎርክ እንደተናገሩት፤ የከተማው ኣስተዳደር ምክትል ከንትባና ንግድና ኢንዱስትሪ መምሪያ የስራ መደብን ጨምሮ በማዘጋጃ እና በስምንቱም ክፍለ ከተማዎች ቢያንስ ኣራት ኣራት የኣመራር የስራ መደቦች ላላፉት ሰባት እና ስምንት ወራት ሰው ኣልተመደበባቸውም። የእነዚህ  መደቦች የእለትተእለት ስራዎች በተወከሉ ሰዎች በመከሄድ ላይ ያሉ ሲሆን፤ ሰው ካልተመደበባቸው መደቦች መካከል የከተማዋ የመንግስት ኮሚኒኬሽን፤ የማዘጋጃ ቤቱ ምክትል ኣስተዳዳር መደብ፤ ግቢይትና ህብረት ስራ መምሪያ እና የፍትህ መምሪያ ይገኙበታል። በየስራ መደቦቹ ላይ ከዚህ በፊት ተመድበው ይሰሩ የነበሩ ግለሰቦች በተለያዩ ምክንያቶች ስራ የለቀቁ ወይም እንዲለቁ የተደረጉ መሆኑ ሲገለጽ፤ መደቦቹ ለረዥም ጊዚያት ክፍት መሆናቸው በከተማዋ ለሚካሄዱ የልማት ስራዎች ኣፈጻጸም ላይ ችግር መፈጠራቸው ተገልጿል። እንደኣንዳንድ የከተማዋ ነዋሪዎች ኣስተያየት ከሆነ መንግስት የከተማዋን ኣስተዳደር ከሲዳማ እጅ ለማውጣት ከተማዋን ያስተዳድሩ በነበሩ የብሄሩ ተወላጆች ላይ የተለዩ ስነ ምግባራቸውን የሚያወርዱ ገጽታዎችን እየቀባ ያለ ምንም ተጨባጭ  ሲያስር ቆይቷል። ይህ ኣይነቱ የመንግስት ድርጊት የሲዳማ ኣመራሮች የማስተዳደር ኣቅም የላቸውም፤ በክራይ ስብሳብነት የተዘፈቁ ናቸው የምል ግንዛቤ በከተማው ነዋሪ ዘንድ ለማስያዝና ኣመራሩን በሌላ ኣመራር ለመተካት የሚያደርጉትን እንቅስቃሴ በህዝቡ ዘንድ ተቀባይነት እንዲያገኝ ለማድረግ የታለመ  ሳይሆን ኣይቀርም ተብለዋል። ለዚህም ማሳያነት በቁልፍ የኣመራር መደቦች ላይ ከነበሩ ግለሰቦች መካከል መሬት በመቸብቸብ እና በሌሎች ወንጀሎች ተወንጅለው ላለፉት ሰባት እና ስምንት ወራት ታስረው

ከሬሆ ማንቶ ዛላቃሽ ኣዲንታን ካሬሆ ይኖሞ ሲዳሙ ቆቆው ሃዋሲ ሲዳሙ ቆቆዎ እካታ ማይራላ ዎሎቱ ሂናሱ ዳንቺሌ ቁቱዋ ሄሬና ኮባላ ዛላቁራ ባሲ ዲጮማኖ ቅሽሪሮ ዋሲ ዲኖሴ ጎሎንሁ ዳላሲ ያናቴ ቃኤክራ ቃፊ ሳትላፌ ሳትላፌ። ዳጉራው ዳጉራው ሲዴ ሎጶ ያን ጋራማዎ ሻራማዎ ... annitine maccishe

በዶና ሲያን የተጻፈ ይህንን መጽህፍ በሲዳማና ሲዳማን በተመለከቱ ጉዳዮች ትንተና ይጀምር እና ስለ ዌሴ ተክል ሳይንሳዊ ኣመጣጥ ይተርካል፤ ከዛም ስለ ዌሴ ኣተካከል ከችግኝ ማለትም ከፉንታ ኣቆራረጥ እስከ ኣፋፋቅ ያትታል። በመጨረሻም ከዌሴ ምርቶች የተለያዩ የምግብ ኣይነቶች ኣዘገጃጀት ላይ ስፊ ማብራሪያ  ይሰጣል። መጽሀፉ እያንዳንዱን ማብራሪያ በፎቶ  ኣስደግፎ የሚስጥ ሲሆ ን ኣቀራረቡ ማንም ሰው በሚረዳ መልኩ ነው። በመጽሀፉ ውስጥ ካሉ ፎቶዎች መካከል የምከተሉት ይገኛሉ፦  ይህንን የሲዳማን ባህላዊ ምግብ ለኣለም የሚያስተዋውቀውን መጽሀፍ ገዝታችሁ ለማንበብ ኣቅም የለንም ወይም ልናገኘው ኣልቻልንም የምትሉ ካላችሁ በሚቀጥለው ሊንክ ሙሉ መጽሀፉን ኦንላይን ማንበብ ትችላላችሁ። መልካም ንባብ  Sidama Sustenance