ተጨባጭ ሁኔታዎችን ማገናዘብ የተሳነው የወጪ ንግድ ዕቅድ
አገሪቱ ከወጪ ንግድ የምታገኘውን ገቢ ለማሳደግ መንግሥት በየዓመቱ የተለያዩ ሁኔታዎችን መሥፈርት በማድረግ ዕቅድ ይይዛል፡፡ ከቅርብ ጊዜ ወዲህ የተለያዩ የወጪ ንግድ ምርቶችን ወደተለያዩ የዓለም ገበያ መዳረሻዎች ለማቅረብ በማሰብ ዕቅዶችን ለጥጦ ማቅረብም እየተለመደ ነው፡፡ በዓመቱ መጨረሻ ላይ ዕቅድና አፈጻጸም ሲነፃፀሩ ግን መዛነፎች እየታዩ ናቸው፡፡ እነዚህ መዛነፎች እየታዩ ያሉት ደግሞ ተጨባጭ ሁኔታዎችን ማገናዘብ ባለመቻሉ ምክንያት ነው፡፡ ለምሳሌ በ2005 ዓ.ም. ከወጪ ንግድ ይገኛል ተብሎ የተያዘው ዕቅድ አራት ቢሊዮን ዶላር ሲሆን፣ የተገኘው ግን 3.1 ቢሊዮን ዶላር ነበር፡፡ ይህ አፈጻጻም ባያመፃድቅም ብዙም ሳያስከፋ ያለፈ ነው፡፡ በ2006 ዓ.ም. ዕቅዱ ተለጥጦ አምስት ቢሊዮን ዶላር ለማግኘት ቢፈለግም፣ ያለፉት አሥር ወራት የወጪ ንግድ ገቢ 2.6 ቢሊዮን ዶላር ብቻ ነው፡፡ በሁለት ወራት ውስጥ የተቀረውን 2.4 ቢሊዮን ዶላር ማግኘት ተዓምር ካልሆነ በስተቀር የማይታሰብ ነው፡፡ ከአገሪቱ የወጪ ንግድ ምርቶች መካከል በግንባር ቀደምትነት ተጠቃሽ የሆነው ቡና አሁንም ትልቁ የገቢ ምንጭ ቢሆንም፣ በተለያዩ ችግሮች ምክንያት ከጊዜ ወደ ጊዜ እያሽቆለቆለ ነው፡፡ እየተጠናቀቀ ባለው በጀት ዓመት 822 ሚሊዮን ዶላር ይገኝበታል የተባለው ቡና የአሥር ወራት አፈጻጸሙ ሲታይ ከ429 ሚሊዮን ዶላር አልዘለለም፡፡ ከ2003 እስከ 2005 ዓ.ም. በነበሩት ሦስት ዓመታት በአማካይ 806 ሚሊዮን ዶላር ተገኝቷል፡፡ ዘንድሮ ዕቅዱ ይሳካል ተብሎ ቢጠበቅም የሚታዩት ተጨባጭ ሁኔታዎች ግን ይህንን አያመላክቱም፡፡ በአንድ ወቅት የአገሪቱ የኢኮኖሚ ዋልታ ይባል የነበረው ቡና ባለቤት የሌለው ይመስል ከፍተኛ ችግር እየተፈጠረበት ነው፡፡ በዓለም አቀፍ ደረጃ ዋጋው እያ
