ሲዳማ ቡና ኣምራች ኣርሶ ኣደሮችን የቡና ጥራት በማሳደጉ በኩል እንዲረዱ ተብለው በየቀበሌያት የተመደቡት የልማት ስራተኞች የተመደቡበትን ስራ ከመስራት ይልቅ በፖለቲካ ስራዎች ላይ በመጠመዳቸው ለቡና ጥራት መውረድ ምክንያት ሆነዋል ተባለ

ዘንድሮ የሲዳማ ቡና ከተጠበቀው በላይ ገበያ ያጣበት ሁኔታ ያለ ሲሆን ቡና ገበያ ካጣባቸው በርካታ ምክንያቶች መካከል ጥራቱ መውረዱ ኣንዱ ነው። የሲዳማ ቡና ኣልም ኣርሶ ኣደሮችን የቡና ጥራት በማሳደጉ በኩል እንዲረዱ ተብለው በየቀበሌያት የተመደቡት የልማት ስራቸኞች የተመደቡበትን ስራ ከመስራት ይልቅ በፖለቲካ ስራዎች ላይ በመጠመዳቸው ጉዳዪን ኣባብሶታል።

የሲዳማ ቡና ታይቶ በማይታቀው ሁኔታ በዘንድሮ ኣመት በዝቅተኛ ዋና ተሽጧል፤ ዝርዝሩ የሪፖርተራችን ጥቻ ወራና ነው ያንቡት፦

Bunu Sidaamu dagara sa"eno Wo'mu Tophiyira Ekonoomete, poletikahonna dagoomu lophphora umikkiha ikkasi anfoonnite. Sidaamu daga ekonoome umihunni bunu jiro iima xintantinoti xawoho. Konni buni dikko ragunni duushsha agurtunkunni kuneeti tayiixe sase diro ikkino. Konni albaanni ECX /Ethiopian Commodity Exchange/ xiinxallo assite bunu deerra babbade wortino.
Sidaama A- yite gaantinohu = Cirrete worku woradi geeshsha heeranno buna, Bansiha, Booniha, Hulate noo buna Sidaama B Yine gaamoonihu Alatta Wondiha, Aletta Cuukkoniha, Daarraniha, Daaleha, Wonshiha,Gorcheha, Shebbediiniha buna Sidaama C Yine gaamoonihu, Kambaatuniha, Wolaaitunniha, Halaabunnihanna hadiyyunniha buna. Sidaama C yinoonni korkaati insawiinni fulanno buni shiima ikkino daafira uminsa su'minni deerranna su'ma fushshate ikka hoogino daafiraati.
Tenne gaamo assininoonnihu bunu afirino coomillena isilanchimma/ quality and testing/ kee''ne la'nihu gedensaaniiti. Xaa yannara Sidaamu giddo bunu dikko hirantanni no. Sidaama A yine gaamoonni woradda buna mitte kiilo 8 birrenni kayiise 8.5 geeshsha hiramanni no. Sidaama B yinannihu kayiinni mitte kiilo buna 7 birrenni kayiise 7.5 geehshsa hiramanni no. Konni albaanni Sidaamu daddalaanora Baanke buna hidhdhate birre liqiisa gibbinoti qaangannita ikkitanna, hakkunni kawa limaatawi balehabit yite insa yituta yaanohura calla mangiste uyisiisino. Affu gede ikkite baalanti daddalaano bunu dikko giddora e''inoha nafa ikkiro daganke tayiixe bunu dikko di duushitino. Hakkuno dikko ubbinohu mereerima dikkora ikkino daafira daddalaano abbitino qarri dino. Alamete dikko babbaxitinoti shiimadda gobbuwa buna iillishshe shiqishino daafira bunu hasatto/ demand/ ajjeenna dikko hakuyii daafira ubbino yitanno mitootu. Xaano bunu xiraate iima lowo looso loosa hasiisanno. Bunu konni garinni uwanni hariro ekonoomete heeliichcho mayi ikka dandaanno yine xiinxallo loosa hasiisanno. Gibirinnu ogeeyye daganke wole gide kaase/wixxe yaano yannate dikkote hasamannoricho, baattonsa fushshitanno garinni loosidhdhe woxe afi'dhanno doogo kaajite rosiisanna qajeelsha aa hasiisanno. Gibirinnu latishshi looso loosiisanno qajeelsha uyiitanno yine qawwalla baala gaamoonni latishshu loosaasine poletiku looso calla loosanni uminsa gaamooshshe habbino daafira daganke latishshu loosinni kaa'lituro woyyanota buuxa hasiisanonsa.

Comments

Popular posts from this blog

ፓርቲው ምርጫ ቦርድ ከተፅዕኖ ነፃ ሳይሆን የምርጫ ጊዜ ሰሌዳ ማውጣቱን ተቃወመ

የሐዋሳ ሐይቅ ትሩፋት

በሲዳማ ክልል የትግራይ ተወላጆች ምክክር